کتاب ثروت سازی به سبک ژاپنی ، یک کتاب کوچک و مختصر است که در آن یک سری نکات مدیریتی و طلایی وجود دارد که یاد گرفتن این نکات و به کار بستن آنها میتواند به رشد و پیشرفت یک کسب و کار و همچنین کلیه کارکنانی که در آن بیزنس مشغول به کار و فعالیت هستند، منتهی شود. در صورتی که تمایل دارید با یک سری از مهمترین نکات و درسهای این کتاب آشنا شوید، تا پایان این مقاله با ما همراه شوید. البته ابتدا لازم است آشنایی مختصری با کونوسوکه ماتسوشیتا، نویسنده این کتاب ارزشمند پیدا کنیم.
آشنایی با نویسنده کتاب ثروت سازی به سبک ژاپنی
کونوسوکه ماتسوشیتا « با تلفظ Konosuke Matsushita » بنیانگذار برند معروف پاناسونیک است که در سال 1894 در ژاپن به دنیا آمد. او یک خودساخته واقعی است؛ زیرا در خانوادهای با وضع مالی نامناسب زاده شد ولی در ادامه با تلاش و کوشش فراوان و دست و پنجه نرم کردن با سختیها و مشکلات توانست به یکی از ثروتمندترین افراد تاریخ ژاپن تبدیل شود.
وی در 24 سالگی کسب و کار خود را که ابتدا یک شرکت صنایع الکترونیکی بود راهاندازی کرد و سپس این کسب و کار را رشد و توسعه داد. بعدها نام این برند به پاناسونیک تبدیل شد و چند سال بعد به عنوان یکی از بهترین برندهای جهان در زمینه محصولات الکتریکی شناخته شد.
او در نهایت در سال 1989 در حالی که 94 ساله بود، چشم از جهان فروبست تا یکی از ستارگان آسمان کارآفرینی ژاپن خاموش شود. این ستاره خاموش شد ولی آثار او هنوز زنده است و در بین علاقمندان به حوزه مدیریت و کارآفرینی دست به دست میشود.
درسهای ناب و خواندنی از کتاب ثروت سازی به سبک ژاپنی
وقتی این کتاب را در دست میگیریم و شروع به ورق زدن آن میکنیم، چند نکته است که به صورت مستقیم و غیرمستقیم در تمام صفحات آن به چشم میخورد. گویا این چند نکته، مبانی فکری و فلسفی کونوسوکه ماتسوشیتا برای مدیریت یک کسب و کار هستند. در ادامه به صورت مختصر این نکات را بیان میکنیم:
کسب و کار از پیکره اجتماع جدا نیست؛ در واقع کسب و کار عضوی از جامعه است که اگر بانشاط و پویا باشد برای جامعه مفید است و اگر مشکلی داشته باشد، جامعه را با مشکل روبرو میکند.
مسئله «سود» فقط هدف یک کسب و کار نیست بلکه یک «جایزه» است که جامعه به خاطر خلاقیت و توانایی آن کسب و کار در رفع نیازهای مردم به آن هدیه میدهد.
یکی از مهمترین مسائل در فلسفه این کارآفرین ژاپن، انسانسازی در کسب و کار است. بهترین محصول هر شرکت، انسانهایی هستند که در آن مجموعه کار، فعالیت و رشد میکنند. اگر انسانها رشد و پیشرفت کنند و به نگرش عالی برسند، قطعاً میتوانند آن کسب و کار را متحول کنند.
این سه اصل، ارکان بینش و فلسفه کونوسوکه ماتسوشیتا هستند. اکنون زمان آن رسیده است که چند مورد از درسها و نکات مهم کتاب ثروت سازی به سبک ژاپنی را در کنار هم مرور و بررسی کنیم.
1. برای کسب و کار خود یک فلسفه مدیریتی داشته باشید
از نگاه کونوسوکه ماتسوشیتا، نویسنده کتاب ثروت سازی به سبک ژاپنی ، یکی از مهمترین کارهایی که یک مدیر و کارآفرین باید برای کسب و کار خودش انجام دهد این است که یک فلسفه مدیریتی طراحی کند. فلسفه مدیریتی به ما میگوید:
اصلاً چرا کسب و کار خود را راه اندازی کردهایم؟
چرا برای ادامه حیات آن کار و تلاش میکنیم؟
شرکت ما چه هدفی دارد و تا چند سال آینده باید به چه مقصدی برسد؟
شیوه مدیریت کسب و کار ما باید چگونه باشد؟
اگر برای شرکت خود یک فلسفه مدیریتی تدوین و پایهریزی کنیم، از انحراف و به بیراهه رفتن کسب و کار خودمان جلوگیری میکنیم. کسب و کارهای زیادی هست که چند سالی در مسیر درست حرکت میکنند و سپس به صورت کامل تغییر جهت میدهند. این مسئله حاکی از عدم وجود یک فلسفه مدیریتی درست و عقلانی است.
این در حالی است که فلسفه مدیریتی همیشه اولویتها، مسیر درست و هدف نهایی را به ما نشان میدهد و هر گاه ذرهای از مسیر اصلی منحرف شویم، خیلی سریع این فلسفه بر سر ما فریاد میزند و به ما اعلام میکند که راه را اشتباه رفتهایم. آقای ماتسوشیتا در کتاب ثروت سازی به سبک ژاپنی مینویسد:
یک فلسفه مدیریتی قاعدهمند و درست و حسابی، برای پیشرفت و توسعه سالم یک شرکت ضروری است.
2. سود برای کسب و کار، مقدمهای برای خدمت به جامعه است
یکی از دیدگاههای مهمی که در کتاب ثروت سازی به سبک ژاپنی مطرح میشود، لزوم گرفتن سود توسط کسب و کارها است. آقای ماتسوشیتا بر این باور است که سود نباید هدف اصلی و نهایی یک کسب و کار باشد. هر بیزنس باید مأموریت و هدف اصلی خودش را خدمت به جامعه بداند. حال اگر هدف اصلی، خدمت به جامعه باشد، گرفتن سود هم در راستای خدمت به جامعه خواهد بود.
کسب و کاری که متناسب با خدمت یا محصولی که به مشتری ارائه میدهد، سود میگیرد میتواند مالیات خوبی به دولت بدهد و دولت هم این مالیات را در راستای آبادانی، رشد و پیشرفت جامعه به کار میگیرد.
در حال حاضر در جهانی زندگی میکنیم که برخی از شرکتها سود نگرفتن یا ارائه محصول با کمترین قیمت را یک هنر میدانند. این در حالی است که چنین چیزی اصلاً درست نیست و اگر شرکت سود چندانی نگیرد، مالیات چندانی هم نمیتواند بدهد و در نتیجه جامعه هم آنطور که باید و شاید رشد و پیشرفت نمیکند. از این رو در عنوان این بخش از مقاله بیان کردیم که گرفتن سود، مقدمهای برای خدمت به جامعه است.
در کتاب ثروت سازی به سبک ژاپنی جمله مهمی وجود دارد:
بیشک سود بیش از حد یا سودجویی، منصفانه و مفید نیست ولی مهم است که مدیران کسب و کارها، مسئولان دولتی و عامه مردم یاد بگیرند سود معقول نهتنها برای بهبود رفاه خود شرکتها مهم است بلکه به طور کلی برای رفاه جامعه و عامه مردم هم موضوع مهمی است.
3. فرض را بر این بگذارید که حق با مردم است
یکی از درسهای مهمی که در کتاب ثروت سازی به سبک ژاپنی وجود دارد این است که صاحبان کسب و کار باید فرض را بر این بگذارند که همیشه حق با مردم است. سوالی که پیش میآید این است که واقعاً چرا باید حق را به مردم داد؟ چون آنها هستند که باید محصولات ما را خریداری کنند و اگر محصولات ما باب میل آنها نباشد، قطعاً از ما خرید نخواهند کرد.
کونوسوکه ماتسوشیتا میگوید که اگر به باورهای تک تک مردم نگاه کنیم، اشتباهات زیادی در آنها وجود دارد و اگر اعتقادات و نظرات عامه مردم را در نظر بگیریم میبینیم که نظر آنها درست است. ما باید کاری کنیم که عموم مردم کسب و کار و شیوه مدیریت ما را تأیید کنند. در این صورت است که مشتریان بیشتری به ما روی میآورند.
بنابراین ما باید فرض را بر این بگذاریم که مردم دارند حقیقت را میگویند و باید کسب و کار خودمان را با نیازها و نظرات آنها منطبق و هماهنگ کنیم. در این صورت است که تجارتمان موفق میشود.
4. امنیت کسب و کار ما در دستان خودمان است
کسب و کاری که ما راهاندازی میکنیم باید بر پایه یک سری اصول همیشگی، پایدار، درست و منطقی اداره شود. به بیان دیگر باید در هر مرحله از کسب و کار و در هر شرایطی، فلسفه مدیریتی خودمان را از یاد نبریم و همواره آن را سرلوحه کارمان قرار دهیم.
اگر این شرط را رعایت کنیم، به احتمال زیاد شرکت ما به یک رشد پایدار میرسد و در هر شرایطی رشد و پیشرفت میکند.کسب و کاری که ما راهاندازی میکنیم باید بر پایه یک سری اصول همیشگی، پایدار، درست و منطقی اداره شود. به بیان دیگر باید در هر مرحله از کسب و کار و در هر شرایطی، فلسفه مدیریتی خودمان را از یاد نبریم و همواره آن را سرلوحه کارمان قرار دهیم.
اگر این شرط را رعایت کنیم، به احتمال زیاد شرکت ما به یک رشد پایدار میرسد و در هر شرایطی رشد و پیشرفت میکند. کونوسوکه ماتسوشیتا اعتقاد بسیار جالبی در این زمینه دارد:
بسیاری از مدیران معتقد هستند که گاهی کسب و کار سود میدهد و بعضی وقتها هم ضرر میکند؛ چون گاهی مدیریت در شرایط بد اقتصادی قرار میگیرد. پس ضرر و زیان جزء جداییناپذیری از کسب و کار هستند. من این باور را کاملاً اشتباه میدانم و میگویم ما باید اعتقاد داشته باشیم که در هر شرایطی موفق خواهیم شد. شعارمان باید این باشد که در صد مبارزه شرکت کنید و صد بار پیروز شوید.
باور به این مسئله کمک زیادی به ما و کسب و کارمان میکند و باعث میشود که در هر شرایطی پیشتاز باشیم. امنیت کسب و کار ما در دستان خود ما است؛ چون این خود ما هستیم که با باورها و نوع نگاهمان به شرایط مختلف، تصمیماتی میگیریم که روی آینده کسب و کارمان تأثیر مثبت یا منفی میگذارد.
5. بحرانهای اقتصادی میتواند دوست شما باشد
همانطور که پیش از این هم بیان شد، اگر بتوانید یک فلسفه مدیریتی درست تدوین کنید و به آن فلسفه در تمام لحظات و تصمیمات کاری خودتان پایبند باشید، مطمئن باشید که بحرانهای اقتصادی نهتنها جلوی شما را نمیگیرند بلکه به شما کمک میکنند که رشد و پیشرفت کنید و در صنعت خودتان به یک برند بهیادماندنی و شکستناپذیر تبدیل شوید.
یکی از مسائلی که کونوسوکه ماتسوشیتا به آن باور دارد این است که هر گاه در کسب و کار یا زندگی موفق میشویم، باید این موفقیت را به سرنوشت، تقدیر، طبیعت یا خداوند نسبت دهیم تا از مغرور شدن جلوگیری کنیم ولی اگر شکست خوردیم یا گرهای در کارمان ایجاد شد باید این گره یا شکست را به خودمان نسبت دهیم. این کار باعث میشود که با دقت بیشتری دلیل شکست خودمان را تجزیه و تحلیل کنیم تا در آینده دوباره چنین اشتباهی نکنیم.
حال اگر شکستهای خودمان را بررسی، تجزیه و تحلیل کنیم و به دلیل آنها پی ببریم میتوانیم اشتباهات بیزنس خود را کمتر کنیم. بحرانهای اقتصادی هم همیشه بد نیستند. در دوران بحران اقتصادی مردم دنبال برندهای باتجربه، کماشتباه یا بدون اشتباه و محصولات باکیفیت و خاص هستند. اگر شما خصوصیاتی که آنها میخواهند را داشته باشید بدون شک موفق میشوید. آقای ماتسوشیتا میگوید:
اوضاع خوب، خوب است ولی اوضاع بد بهتر است!
اوضاع بد برای کسانی بهتر است که بهترین محصولات و خدمات را به مشتریان خودشان ارائه میدهند. چنین کسب و کارهایی در دوران بحران اقتصادی میتوانند بیشترین سود را کسب کنند و بیشترین خدمت را به جامعه ارائه دهند.
6. الکتریکی ماتسوشیتا انسان تولید میکند
کونوسوکه ماتسوشیتا در شیوه مدیریتی خودش اهمیت زیادی به انسانسازی میداد. وی در این زمینه میگوید:
وقتی شرکتم هنوز کوچک بود، اغلب به کارمندانم میگفتم وقتی مشتریان از شما میپرسند که شرکتتان چه تولید میکند؟ به آنها بگویید الکتریکی ماتسوشیتا انسان تولید میکند. ابزارآلات الکتریکی هم تولید میکنیم ولی محصولمان در درجه اول انسان است.
مدیران باید زمان زیادی را به پرورش، تعلیم و توسعه استعدادهای کارمندان خود اختصاص دهند. یکی از نکات مهم این است که تمامی کارمندان باید از فلسفه مدیریتی سازمان باخبر باشند تا بدانند شرکت چه هدفی دارد و باید به کجا برسد. اگر فلسفه مدیریتی فقط روی کاغذ باشد، معنا ندارد. این فلسفه باید در گوشت، پوست و خون تمام کارمندان سازمان نفوذ کند.
مدیران باید از اعمال احساسات شخصی در مورد کارمندان دوری کنند. توبیخ درست و بهجا میتواند چشمان کارمندان را روی واقعیت باز کند و امکان رشد و توسعه را پیش روی آنها بگذارد ولی اعمال احساسات شخصی آنها را دلسرد و از فلسفه سازمان دور میکند.
نکته بعدی این است که باید از مدیریت اختاپوسی دوری کنیم؛ به این معنا که مانند اختاپوس دست و پاهای مختلفی نداشته باشیم و هر کدام از این دست و پاها را به یکی از کارمندان وصل کنیم و نگذاریم آزاد باشند. مدیران اختاپوسی از کارمندان میخواهند که تمام مسائل کوچک و بزرگ را با آنها در میان بگذارند. ما باید کارمندان را آزاد بگذاریم تا به شیوه خودشان یک کار را انجام دهند و مسئولیت آن را بپذیرند. با این روش است که کارمندان رشد و پیشرفت میکنند و به جایگاه مطلوب خودشان میرسند.
7. استفاده از خرد جمعی و نظرات دیگران
یکی از نکاتی که در مدیریت کسب و کار باید رعایت کنید، استفاده از خرد جمعی است. به این معنا که باید اجازه دهید همه افراد نظرات، انتقادها و پیشنهادهای خودشان را مطرح کنند. وقتی قرار است تصمیم مهمی برای سازمان گرفته شود، به هیچ عنوان فقط به خودتان تکیه نکنید و حتماً از نظرات دیگران استفاده کنید.
البته مدیران هنگام استفاده از خرد جمعی باید یادشان باشد که به هیچ عنوان مجبور به اطاعت از صحبتهای دیگران نیستند و تصمیم نهایی را مدیر میگیرد. این نکته باعث میشود که مدیران با ذهنی باز به صحبتها و نظرات دیگران گوش کنند و در صورت لزوم از نکات موجود در صحبتهای آنها استفاده کنند.
بهترین ترجمه کتاب ثروت سازی به سبک ژاپنی
کتاب ثروت سازی به سبک ژاپنی یکی از کتابهایی است که در هر عصر و زمانهای مفید است و میتوان در رهبری و پیشبرد کسب و کار از آن استفاده کرد. این کتاب را محمدمهدی روحانی ترجمه و انتشارات نگاه نوین منتشر و به بازار عرضه کرده است. آقای محمدمهدی روحانی با تلاش فراوان توانسته است این کتاب را با قلمی ساده، روان و صمیمی ترجمه کند تا از این راه، رسالت نویسنده و هدف وی به بهترین شکل محقق شود. این مترجم توانا، خودش مدیرعامل و بنیانگذار برند سرای ابریشم است.
آموزههای ماتسوشیتا را چراغ راه خود کنید
کتاب ثروت سازی به سبک ژاپنی حاصل شصت سال کار و فعالیت مداوم کونوسوکه ماتسوشیتا در سمت مدیریت پاناسونیک است. با مطالعه این کتاب مختصر و کوچک میتوانید تجربیات زیادی کسب و نقشی مهم و موثر برای کسب و کار خودتان ایفا کنید. تمام تمرکز این کتاب بر تدوین یک فلسفه مدیریتی درست و منطقی است. اگر بتوانید چنین فلسفهای را در کار خود پیاده کنید، هیچ شکی نیست که موفق خواهید شد.
لطفاً نظرها، پیشنهادها و پاسخ خود را با ما و سایر همراهان آکادمی نسیم سبحان در بخش نظرات (زیر همین مقاله) به اشتراک بگذارید.